ELEKTRİK VE DOĞALGAZ FİYAT ARTIŞLARI SÜRÜYOR

Doğal gaz satış fiyatlarına 1 Ekim’den geçerli olmak üzere yapılan zamlar üzerine Oda Yönetim Kurulu Başkanı Yunus Yener tarafından bir basın açıklaması yapıldı.

Elektrik ve Doğalgaz Fiyat Artışları Sürüyor

Dar ve Sabit Gelirliler ile Tüm Emekçilere Kamusal Destek Sağlanmalıdır

Elektrik ve doğal gaz satış fiyatlarında 1 Ağustos tarihinden itibaren geçerli olmak üzere tüm tüketici gruplarını etkileyen artışlar üzerine Odamızın Enerji Çalışma Grubu tarafından yapılan ve 13.08.2018 tarihinde kamuoyuna açıkladığımız; Elektrik ve Doğal Gaz Fiyatlarına Yapılan Son Zamların Analizi başlıklı kapsamlı çalışmada, konutlardan sanayiye bütün toplumu etkileyen zamların neden 1 Ağustos’ta uygulandığını, geciktirilip-geciktirilmediğini, gerekçelerini, olası sonuçlarını, fiyatlarının belirlenmesine yönelik düzenlemelerin durumunu irdelemiştik.

Açıklama ve Raporda,1 Ağustos’ta yapılan zamları yenilerinin izleyeceği de belirtilmişti. Eylül ayı başında yapılan zamları da 03.09.2018 tarihli basın açıklamamızda ele almıştık.

Doğal gaz satış fiyatlarına 1 Ekim’den geçerli olmak üzere yapılan zamlar sonrasında, 2018 yılı içinde yapılan zamlar ve toplam artış rakamları aşağıdadır.

Doğal Gaz Fiyatlarına Yapılan Zamlar (2018)

Tüketici Grubu

Yıl İçi Artışlar (2018)

Toplam Artış (%)

Mesken

1 Ağustos % 9; 1 Eylül % 9; Ekim % 9

29,52

Serbest Tüketici 1. Kademe Elektrik dışı

1 Ağustos % 9,1; Eylül % 9; Ekim % 9

29,52

Serbest Tüketici 1. Kademe Elektrik

1 Nisan % 9,7; 1 Ağustos % 49,5; 1 Eylül % 29,6,

112,5

Serbest Tüketici 2. Kademe Elektrik dışı

1 Nisan % 9,7; 1 Ağustos % 14,1; Eylül % 14; Ekim % 18,5

68,9

Serbest Tüketici 2. Kademe Elektrik

1 Nisan % 9,7; 1 Ağustos % 49,5; 1 Eylül % 29,6

112,5

Sübvansiyonların Durumu?

Ağustos 2018’e kadar elektrik üretimi için temin edilen doğal gaz sübvanse edilmiştir. Başka bir ifade ile doğal gazla elektrik üreten santrallara gaz, maliyet rakamlarının altında verilmiş, yatırımcı özel şirketler kamu zararı pahasına desteklenmiştir.

Elektrik üretimi için kullanılan doğal gaz için BOTAŞ’ın 01.08.2018 tarihinden itibaren uygulayacağı 270 dolar/1000 m3 ise, BOTAŞ’ın gaz alım fiyatlarına yakındır. Elektrik üretimi için kullanılan doğal gazın satış fiyatlarında yapılan artışlarla tamamen olmasa da sübvansiyon büyük ölçüde kaldırılmıştır.

Konutlar, işyerleri, yıllık tüketimi 300.000 m3’ün altında olan sanayi kuruluşları için BOTAŞ’ın Ekim 2018 cari satış fiyatları, ortalama 1 USD=6 TL kabulü ile 160 USD/1000 m3 düzeyindedir. Yıllık tüketimi 300.000 m3’ten fazla olan sanayi kuruluşları için son yapılan % 18,5 zamla satış fiyatı 225 USD/1000 m3 yükselmiş olsa da, bu fiyatlar da BOTAŞ’ın cari 270-370 USD/1000 m3 gaz alım fiyatlarından çok düşüktür. Bu rakamlar, doğal gazda sanayi, ticarethane ve konut tüketicileri için sübvansiyonun eskiye göre azalmakla birlikte halen devam ettiğini göstermektedir.

Kime Destek Verilmeli?

Kamusal destek yalnız dar ve sabit gelirlilere ve emekçilere sağlanmalıdır.

Çünkü konut tüketicilerinin durumu hiç de parlak değildir. 2018 içinde seçimler sonrasında, Ağustos, Eylül ve Ekim ayı başında yapılan üç zamla, alış fiyatları % 29,53 oranında artmıştır. Kentsel doğal gaz dağıtım şirketleri, son yapılan zam sonrasında serbest olmayan tüketiciler için BOTAŞ’tan 0,988904 TL/m3 fiyatla satın alacakları gazın fiyatına; birim hizmet ve amortisman bedeli, 0,0223 TL ÖTV ve % 18 KDV ekleyeceklerdir.

Kentsel doğal gaz dağıtım şirketlerine ödenen birim hizmet ve amortisman bedeli, kentlere göre değişiklik gösterdiği gibi, yıl içinde enflasyon oranlarına göre de artmaktadır. GAZBİR verilerine göre 2017 sonunda en yüksek birim hizmet ve amortisman bedelinin 0,371893 TL olduğu dikkate alındığında ve 2018 enflasyonu % 30 olarak kabul edilir ise, konut tüketicilerinin 1 mdoğal gaz için ödeyeceği bedel 1,76 TL’ye varabilecektir.

GAZBİR verilerine göre Türkiye’de 2017’de bir hanenin yıllık ortalama gaz tüketimi 1.017 m3 olup, bu rakam Ankara için 1.099 m3’tür. Bireysel (kombi) ısıtmanın yaygın olduğu Ankara’da bir konutun Ekim 2018 için geçerli olan KDV dahil 1,6070 TL/m3 Başkent Gaz satış fiyatı üzerinden, yıllık doğal gaz faturası 1,6070 TL/m3 x 1.099 m3=1.766 TL’ye ulaşmaktadır. Aylık ortalama ise 147 TL olmaktadır.

Asgari yaşam standardında dört kişilik bir ailenin aylık 230 kWh tüketimi ile elektrik faturası Ekim başında yeni bir zam olmaz ise 126 TL’yi geçen bir konutun; aylık doğal gaz ve elektrik faturası 273 TL’ye varmaktadır. Bu tutar 1.603,12 TL olan asgari ücretin % 17’sidir.

Diğer yanda, elektrik ve doğal gaz fiyatlarındaki artış başka birçok ürün ve hizmetin fiyat artışlarının da gerekçesi olacak ve enflasyon oranı düşmek bir yana % 30’ları aşabilecektir.

TMMOB Makina Mühendisleri Odası olarak ısrarla tekrarlıyoruz.

Hiç bir zaman gerçekleşemeyen düşük oranlı enflasyon tahminleri ile ücretleri çok yetersiz artan emekçilerin maaşları ve asgari ücret, mevcut yüksek enflasyonu dikkate alan yüksek bir oranda artırılmalı ve asgari geçim indirimi asgari ücret tutarına yükseltilmelidir.

Doğal gaz satış fiyatlarında sübvansiyon yalnızca düşük gelirli konut tüketicileri için sağlanmalı, enerji yoksunlarına ise bedelsiz elektrik ve doğal gaz desteği verilmelidir.

Yunus Yener

TMMOB Makina Mühendisleri Odası Başkanı

Tarih: Aralık 11, 2018, kategoriler: Basın haberleri Yazar: