MMO Başkent Doğalgaz Dağıtım AŞ’nin Rekabet Kurulu Kararı ile Satışa Onay Veren Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararlarını Yargıya Taşıdı

Bilindiği üzere 4646 sayılı Doğalgaz Piyasası Kanunu’nun Geçici-3 üncü maddesine  (e) bendi eklenerek, Ankara’da EGO tarafından yürütülmekte olan doğalgaz dağıtım faaliyetinin özelleştirilmesi süreci başlatılmıştır.

TMMOB Makina Mühendisleri Odası (MMO), önceleri Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nca yürütülen doğalgaz dağıtım hizmetinin özelleştirilmesi sürecine karşı başından beri bir yargı mücadelesi yürütmektedir. Bu kapsamda gerek Ankara Büyükşehir Belediye Baskanlığı’nca ve gerekse Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nca yürütülen özelleştirme süreçlerindeki işlemler Odamız tarafından dava konusu edilmiştir.

Daha önce özelleştirmenin yasada öngörülen süre içinde gerçekleştirilememesi nedeniyle Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na devredilen Başkent Doğalgaz Dağıtım AŞ özelleştirme işlemlerine karşı Odamız, son olarak, Başkent Doğalgaz Dağıtım AŞ’deki yüzde 80 oranındaki kamu hissesinin blok satış yoluyla özelleştirilmesine yönelik yapılan ihale sonucunda devire izin veren Rekabet Kurulu Kararı ile satışa onay veren Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararının yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle Danıştay’da dava açmıştır.

Davaların ortak gerekçeleri aşağıda özetle kamuoyunun bilgisine sunulmaktadır.

1. Doğrudan ve dolaylı bağlantılar gözetildiğinde ihaleyi kazanan MMEKA (Mehmet KAZANCI)’nın ve MMEKA’nın yakın ilişkisi bulunan AKSA Enerjinin (Kazancı Grubu)elektrik ve doğalgaz dağıtım faaliyetleri açısındanyatay ve dikey bütünleşme yoluyla tekelleşmeye elverişli bir hakimiyetleri söz konusudur. Elektrik dağıtım özelleştirmelerinde kısmen gözetilen bu hususun, Başkent Doğalgaz Dağıtım AŞ’nin devrine izin veren dava konusu Rekabet Kurulu Kararında gözetilmemesi, Anayasa’nın 167. maddesi ile Rekabet Hukuku ve İlkelerine aykırıdır.

Zira devrin yapılacağı MEKA-MMEKA, İstanbul AYEDAŞ ihalesini; İş-Kaya ve MMEKA Ortaklığı, Boğaziçi ve Gediz Elektrik Dağıtım AŞ ihalelerini; Trakya Elektrik Dağıtım AŞ ihalesini ise AKSA Elektrik kazanmıştır. Ayrıca AKSA Enerji Çoruh, Fırat ve Van Gölü Elektrik Dağıtım AŞ ihalelerini de kazanmış ve 20 ayrı doğalgaz dağıtım lisansını elinde bulundurmaktadır.

2. Ankara İli Dağıtım Bölgesi açısından tekel niteliğinde olan Doğalgaz Dağıtım hizmetininrekabete elverişli olup-olmadığı ve doğrudan doğruya hakim durum yaratılıp-yaratılmadığıyönünde bir değerlendirmeye dayanmaksızın verilen izin işlemi, usule ve yasaya aykırıdır.
3. Daha önce de dava konusu ettiğimiz üzere, ihale aşamasında Baymina Suez Doğalgaz Yakıtlı Çevrim Santraline gaz iletenYüksek Basınç Hattının, Başkent Doğalgaz Dağıtım’a devrinin yapılması yasa vehukuka aykırıdır. Zira, 4646 sayılı Doğalgaz Piyasası Yasası uyarınca Yüksek Basınç Hatları, Ulusal İletim Şebekesinin bir parçası olup, Ulusal İletim Şebekesi de Yasa gereğince BOTAŞ’ aittir ve devredilemez.

Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu’nun 14.05.2010 tarih ve 2010/10 sayılı raporu da bu savımızı doğrulamaktadır. Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu’nun anılan raporundaki değerlendirmede, sözü edilen Yüksek Basınç Hatlarının BOTAŞ’tan alınarak Başkent Doğalgaz Dağıtım AŞ’ye devrine yönelik yargı süreçlerinde EPDK’nın ihtilafları çözme görevini yerine getirmediği ve mahkemeye gerekli bilgiyi tam olarak vermediği yönünde açık bir tespitte bulunulmuştur. Yine aynı Raporda, sözkonusu Yüksek Basınç Hatlarının dağıtım değil iletim hattı olduğu ve bu iletim hattının da BOTAŞ’ın iletim lisansı kapsamında bulunduğu vurgulanmıştır.

4. İhale kamu yararına sonuçlanmamıştır. Yasa gereğince devredilmesi mümkün olmayan ve Ankara ilindeki yıllık toplam doğalgaz tüketiminin yaklaşık yarısı kadar doğalgaz tüketen bir santrale doğalgaz ileten Yüksek Basınç Hatları tam da özelleştirme ihalesi aşamasında Başkent Doğalgaz Dağıtım AŞ’ye devredilmiş, böylece özelleştirilmekte olan Başkent Doğalgaz Dağıtım AŞ’ye ciddi bir müşteri kazandırılmıştır. Böyle bir devrin nedeni kamuoyuna, Başkent Doğalgaz Dağıtım AŞ’nin satış bedelini yükseltmek olarak yansımış, ancak bu nedenin doğru olmadığı ihale sonucunda ortaya çıkmıştır. Öyle ki Ankara Büyükşehir Belediyesince yapılan ancak sonradan iptal olunan ilk ihalede, Başkent Doğalgaz Dağıtım AŞ1 milyar 610 milyon ABD doları bedelle ihale edilmişken, sözkonusu YPK Kararıyla Baymina Suez Doğalgaz Yakıtlı Kombine Çevrim Santrali gibi ciddi bir müşteri de eklendiği halde Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nca 16 Ağustos 2010 tarihinde gerçekleştirilen ve MEKA-MMEKA Makina İthalat Paz. ve Tic. AŞ’nin kazandığı ihalede ancak 1 milyar 211 milyon ABD doları bedelle ihale edilebilmiştir. Son ihalenin 1 milyar 211 milyon dolar ile ilk ihaleden daha düşük bir bedelle gerçekleştirilmesi, kamunun zarar ettirildiğini ve kamu kaynaklarının özel sektöre aktarıldığını göstermektedir.
5. İhale kamu yararı ve 4046 sayılı yasanın özel amacına aykırılık oluşturmaktadır.
6. İmtiyaz Sözleşmesi imzalanmaması Anayasa ve hukuka aykırdır.
7. Doğalgaz dağıtım özelleştirmesinin,mülkiyetin devriyoluyla yapılması kamu yararına ve hukuka aykırıdır.

^{Ali Ekber ÇAKAR}

^{TMMOB Makina Mühendisleri Odası}

^{Yönetim Kurulu Başkanı}