Eskişehir’de termik karşıtı ilk kazanım: Maden sahasına yargıdan iptal

DOĞU EROĞLU

@DoguEroglu/ dogueroglu@gmail.com

Eskişehir’de kurulması planlanan Alpu Termik Santralı projesine kömür sağlaması amaçlanan Sevinç Kömür Ocağı hakkında verilen ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararı, Eskişehir 2. İdare Mahkemesi tarafından iptal edildi. İptal kararı, Alpu Termik Santralı hakkında verilen ‘ÇED Olumlu’ kararının da ‘sakatlanması’ anlamına geliyor.

Eskişehir’de kurulması planlanan Alpu Termik Santralı projesine karşı kentteki kurumlar ve yurttaşlar bir dizi dava açtı. Bu davalar arasında Alpu Termik Santralı hakkında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın verdiği ‘ÇED Olumlu’ kararının iptali istemiyle açılan dava olduğu gibi, Toprak Koruma Kurulu’nun tarım arazilerinin termik santral projesine tahsisini sağlayan karara açılan dava gibi, birçok tali dava da var.

Sayıları 10’a yaklaşan davalardan ilk sonuçlananıysa, Alpu Termik Santralı projesine kömür sağlaması planlanan Sevinç Kömür Ocağı projesi hakkında verilen ‘ÇED Gerekli Değildir’kararının iptali için açılmış dava oldu. ÇED yönetmeliği uyarınca, entegre projeler için tek bir ÇED süreci işletilmesi gerekirken, termik santrala kömür sağlaması planlanan ocak için ayrıca başvuru yapılmış ve izin alınmış, maden projesi termik santralla alakası yokmuşçasına incelenmiş ve olur almıştı.

Eskişehir büyükşehir belediyesi, Odunpazarı belediyesi sınırları içindeki Sevinç Mahallesi’nde bulunan 85068 ruhsat numaralı maden ocağının Alpu Termik Santralı projesine kömür sağlayacağını belirterek, maden projesinin de Alpu Termik Santralı’nın ÇED süreci kapsamında değerlendirilmesi gerektiği savıyla Eskişehir valiliğinin verdiği ‘ÇED Gerekli Değildir’kararının iptalini istemişti. Büyükşehir belediyesinin bu itirazını haklı bulan Eskişehir 2. İdare Mahkemesi 6 Nisan 2018 tarihli kararında, Sevinç Mahallesi’ndeki maden ocağının Alpu Termik Santralı projesinden ayrı değerlendirilemeyeceğini, entegre projeler için tek bir ÇED süreci işletilmesi gerektiğini vurgulayarak Eskişehir valiliği tarafından verilen ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararını iptal etti.

Mahkeme: ‘Santral ve kömür ocağını ayırmamalıydınız’

Eskişehir 2. İdare Mahkemesi, tıpkı büyükşehir belediyesi avukatlarının ileri sürdüğü gibi, ÇED yönetmeliğinin entegre projelerle ilgili 25’inci maddesinin çiğnendiğine kanaat getirdi. Mahkeme kararında, “Alpu Termik Santralı projesinde, yakıt olarak kullanılacak kömürün bir kısmının dava konusu tesisten elde edileceği anlaşıldığından, ‘Yeraltı Kömür Ocağı Projesi’ ile ‘Alpu Termik Santralı Projesinin’ entegre tesis niteliğinde olduğu, dolayısıyla her iki projenin çevresel etkilerinin kümülatif olarak değerlendirilmesi gerektiği sonucuna varılmaktadır. Entegre bir projenin tüm etkilerinin bir bütün olarak en başta değerlendirilmesi ve alınacak tedbirlerin de ona göre belirlenmesi gerektiği dikkate alındığında, Alpu Termik Santralı Projesinden ayrı olarak dava konusu Yeraltı Kömür Ocağı Projesi için verilen ÇED Gerekli Değildir Kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır” denildi.

Valilik ‘termik santral projesi yokmuş gibi’ savunma yaptı

‘ÇED Gerekli Değildir’ kararını veren kurum Eskişehir Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü olduğu için iptal davasında davalı konumundaki valilikse savunmasında, Sevinç Mahallesi’nde kurulması planlanan maden ocağı projesi ile Alpu Termik Santralı projesinin birbirinden bağımsız olduğunu iddia etti. Maden projesinin Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu (TKİ), termik santralınsa Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) tarafından planlandığını ileri süren valilik, Alpu Termik Santralı projesinin ÇED raporunda, santrala Sevinç Maden Ocağı’ndan kömür sağlanacağını açıkça belirtilmesine rağmen iki proje arasında bağlantı olmadığını söyledi.

Ancak Alpu Termik Santralı projesinin ÇED raporunda,“Santralde hammadde olarak kullanılacak kömür; 3335692 Erişim Numaralı (S:85068) saha içerisindeki Alpu-B Sektörü Rezerv Alanından temin edilecektir” ifadesi kullanılıyor. ÇED raporunda belirtilen 85068 ruhsat sayılı maden sahası, Eskişehir valiliğinin ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararı verdiği maden sahasından başkası değil.

‘ÇED Olumlu’ kararı ‘sakatlandı’

Eskişehir 2. İdare Mahkemesi’nin Sevinç Mahallesi’nde bulunan 85068 ruhsat sayılı maden ocağı hakkında Eskişehir valiliği tarafından 8 Ocak 2018’de verilen ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararını iptal etmesiyle birlikte, Alpu Termik Santralı için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilen ‘ÇED Olumlu’ kararı da bir anlamda ‘sakatlanmış’ oldu.

Alpu Termik Santralı projesine kömür sağlayacak maden ocakları santral projesinin ÇED süreci kapsamında değerlendirilmemiş, santralda elektrik üretiminde kullanılacak kömürün bir kısmının Sevinç Mahallesi’nde kurulacak ocaktan sağlanacağı raporda belirtilmişti. Kömür sahası hakkında verilen ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararının, ÇED yönetmeliğinin entegre projeler maddesinin ihlali gerekçesiyle iptal edilmesiyle birlikte, Alpu Termik Santralı projesi hakkında verilen ‘ÇED Olumlu’ kararı için de iptal yolu açılmış oldu.

Kaynak

1- http://www.diken.com.tr/eskisehirde-termik-karsiti-ilk-kazanim-maden-sahasina-yargidan-iptal/